Integratie en veranderende rollen in de bouwsector
Daar waar het ontwerp (‘design’, D’)
in de klassieke setting van de opdrachtgever
werd ontvangen en de aannemer conform het ontwerp uitvoerde
(‘build/construct, B’), zien we als eerste stap
de bouwteamfiguur. In deze variant gaat
de opdrachtgever en de aannemer gezamenlijk een ontwerp
realiseren. De uitvoering blijft bij de aannemer rusten.
Het voordeel voor de opdrachtgever is dat de aannemer onvolkomenheden
in het ontwerp in een vroeg stadium kan traceren, meedenkt
met de ontwerpmogelijkheden en het ontwerp heeft verinnerlijkt,
en het daarna ook zal uitvoeren. De bouwteamovereenkomst
geeft vooral efficiencyvoordelen.
Een stap verder is dat de aannemer niet
meer met de opdrachtgever gezamenlijk ontwerpt, maar deze
ontwerpverantwoordelijkheid – naast de uitvoeringsverantwoordelijkheid
– op zich neemt. We spreken dan over een Design
& Build of Design & Construct
contracten. Ook de term Turnkey-overeenkomsten
komen we hier tegen. Dogmatisch is er weliswaar een verschil
tussen Turnkey-overeenkomsten en de D&C-contracten,
in de roll-out van de overeenkomst zal er praktisch gezien
echter geen betekenisvol verschil zijn.
Voor de contracten waar zowel de ontwerp- als uitvoeringsverantwoordelijkheid
bij de aannemer zijn verenigd, hebben de UAV-GC 2000 het
licht gezien. Los van de discussie in de doctrine of een
contract met daarin ontwerp- en uitvoeringsverantwoordelijkheid
een gemengde overeenkomst is, dat wil zeggen een samenneming
is van de rechtsfiguur van opdracht en aanneming van werk,
heeft de UAV-GC een fictie opgenomen dat het D&C-contract
een overeenkomst is van aanneming van werk.
Het voordeel voor de opdrachtgever is dat hij één
loket heeft waar hij te rade kan gaan of dat hij in het
ergste geval aansprakelijk kan stellen, zonder dat de discussie
ontwerp- of uitvoeringsgebreken van belang zijn. Immers
in deze variant is de aannemer links- of rechtsom in beginsel
verantwoordelijk te houden. Dat kan anders zijn als de opdrachtgever
zich bij wijze van dwingende instructies heeft bemoeid met
het ontwerp.
Lifecyclebenadering
In de D&C-variant kan de opdrachtgever nog wel enigszins
zijn wensen kwijt. De opdrachtgever stelt het programma
van eisen op, waarna de aannemer zal ontwerpen en uitvoeren.
In dit verband komen we vaak de functionele bestekken met
prestatie-eisen tegen.
De aannemer moet zorgen dat het werk zodanig wordt ontworpen
en uitgevoerd, dat door de opdrachtgever bepaalde prestaties
worden behaald.
Vaak zien we aan de Design & Build-contracten ook
een onderhoudscomponent (‘maintain, M’)
gekoppeld. Het gaat dan om onderhoud gedurende een langere
periode dan de reguliere. Het voordeel voor de opdrachtgever
is dat de aannemer het werk zodanig zal ontwerpen en uitvoeren
dat de onderhoudskosten beheersbaar blijven. Deze optimalisatiegedachten
weerspiegelen een lifecyclebenadering.
Er wordt meer gedacht in ‘total costs’.
Bij samenwerkingsvormen met overheden zien we naast bouwprocesfuncties
als ontwerp en uitvoering ook onderhoud, exploitatie en
financiering (finance, F) een rol spelen. Een bekende samenwerkingsvorm
met de overheid is de publiek private samenwerking (pps),
daarbij is met name financiering door een private partij
of consortium van partijen een kenschets. Er worden DBFM,
DBFO of varianten daarop gesloten.
De private partij of consortium van partijen zal een gezamenlijke
verantwoordelijkheid nemen voor ontwerp, uitvoering, (meerjarig)
onderhoud (bijvoorbeeld 30 jaar), financiering en exploitatie.
Na ommekomst van een bepaalde periode zal het werk worden
overgedragen (transfer, T) naar de opdrachtgever. Al met
al zien we ook in de bouw dat integratie en veranderende
rollen aan de orde van de dag zijn.
Auteur: Mr. Walter H.E. Parlevliet
bron: Cobouw
6:07:10 PM 
|
